توسعه توانمندی معلمان

نحوه‌ی کار با شش‌کتاب‌ها – کاربردی‌کردن برای همه‌ی مباحث درسی

دانش‌آموزان اگر ندانند آن چه در مدرسه می‌خوانند چه کاربردهایی در زندگی‌شان دارد  و اگر ندانند با این مباحث درسی، چه کارها می‌شود کرد، هیچ گاه به عمق این مباحث را نمی‌یابند و به درک عمیق و لذت‌بخش از آن مباحث نمی‌رسند.

بنابراین ما باید آنان را با کاربردهای مختلف هر مبحث در زندگی آشنا کنیم. ما باید کمک کنیم تا آنان از آموختن همه‌ی مباحث لذت ببرند و به درکی عمیق از همه‌ی مفاهیم درسی برسند.

‌شش کتاب‌ها در این مسیر ابزار و یاور شما هستند.

شش‌کتاب‌ها عصاره و مفهوم اصلی آموزش درس‌های مختلف هستند.

این کتاب‌ها دو ویژگی بسیار مهم دارند.

اولا ابزار مناسبی هستند برای کاربردی کردن همه‌ی مباحث درسی که در کارگاه سوم به تفصیل بیان شد.

شش کتاب ها با موضوع‌های گوناگونی که دارند، می‌توانند همه‌ی مباحث درسی را به زندگی واقعی ربط دهند تا ماندگارترین تاثیر را در ذهن دانش‌آموزان بر جای بگذارند.

ثانیا شش‌کتاب‌ها دقیقا بر مبنای نیازهای مشخص دانش‌آموزانِ مشخص (یعنی برای هرپایه به‌طور جداگانه) طراحی و تولید شده‌اند و می‌شوند.

مهم‌ترین نیاز آموزشی دانش‌آموزان درک همه‌ی مباحث درسی است. اما نیازهای دیگری هم در زندگی برای هر دانش‌آموز در هرپایه‌ای که هست،  وجود دارد. شش‌کتاب‌ها این دو دسته نیازها را به هم مربوط می‌کند و این کار را پایه به پایه انجام داده‌ایم. یعنی در هر موضوع (مثلا فلسفه یا محیط‌زیست یا …) شش کتاب برای شش پایه‌ی اول تا ششم دبستان.

یعنی در هر موضوع، دانش‌آموزان هر پایه‌ی درسی، کتاب ویژه‌ی خودشان را دارند.

با شش‌کتاب‌های سه موضوع، یعنی موضوع‌های

دانش متن‌خوانی/ یادگیری متقاطع/ فلسفیدن

 در همین کارگاه (جزوه‌های ۳۳ تا ۳۵) آشنا می‌شوید.

ساختار شش‌کتاب‌ها

۱٫ هر شش‌کتاب به یک موضوع خاص مربوط است. مثلا آشنایی با مفاهیم و وجوه اصلی «گردشگری» در شش کتاب گردشگری که هر کدام به یکی از پایه‌های درسی اختصاص دارد.

۲٫ در هر پایه‌ی درسی، در سه درس اصلی، حدود سی مبحث مختلف تدریس می‌شود. بین دوازده تا چهارده مبحث علوم و در درس‌های ریاضی و فاریس نیز هر کدام هفت یا هشت مبحث.

۳٫ در ارتباط با هر یک از این سی مبحث، بخشی از مطالب آن موضوع (مثلا گردشگری) به نحوی انتخاب و کار شده که هم جنس و مشابه محتوای آن مبحث درسی باشد. یعنی در همان موضوع.

نحوه‌ی کار با این کتاب‌ها

با ساختاری که شش‌کتاب‌ها دارند و در بالا معرفی شد، بهترین زمان با هر یک از شش‌ها، هنگامی است که با هر مبحث درسی در یکی از سه درس ریاضی، فارسی و علوم سر و کار داریم.

به هر مبحث که می‌رسیم، مطلبی از آن موضوع را مطالعه می‌کنیم که موضوعش همان موضوع  همان مبحث درسی است.

همان‌طور که گفته شد، هر یک از شش‌کتاب‌ها به یک موضوع اختصاص دارد و شامل حدود سی مطلب است.

مثلا وقتی در حال یادگیری فصل سوم از کتاب علوم هستیم باید همان موضوع را در بخش علوم آن کتاب بخوانیم.

در مورد مباحث کتاب‌های ریاضی و فارسی نیز همین‌گونه است.

یعنی وقتی به بحث ضرب دو رقم در دو رقم در ریاضی می‌رسیم، به کتاب یادگیری متقاطع پایه‌ی خودمان مراجعه می‌کنیم و جدول کودکانه کلمات متقاطع مبحث مربوط به ضرب دو رقم در دو رقم را می‌یابیم و آن را حل می‌کنیم.

مفاهیم و کلمات مربوط به آن بحث ضرب، در شرح آن جدول و در پاسخ‌های آن که در جدول وارد می‌شود، آمده است.

به این ترتیب با حل یک جدول که وقت زیادی هم نمی‌گیرد و بسیار هم مفرح است، این مفاهیم و کلمات در ذهن دانش‌آموزان تثبیت می‌شوند.

در واقع دانش‌آموز با این کار، هم با آن موضوع آشنا می‌شود و هم به آن مبحث درسی از جانبی دیگر می‌نگرد.

انواع شش‌کتاب‌ها

تاکنون سه مجموعه‌ی شش‌کتابی منتشر شده و چند مجموعه نیز در حال چاپ است.

* سواد خواندن: همان‌طور که در جزوه‌ی ۳۳  آمده است هر قسمت از این کتاب‌ها که مربوط به یک مبحث درسی است، از دو بخش مجزا تشکیل شده است. ابتدا متن داستان است که از یک منبع اصیل ادبی اقتباس و ویرایش تطبیقی شده است. نحوه‌ی کار با این کتاب‌ها در جزوه‌ی مربوطه به دانش متن‌خوانی آمده است.

* یادگیری متقاطع: ساختار کتاب‌های یادگیری متقاطع در جزوه‌ی چهارم همین گروه آمده است. به ازای هر مبحث یک جدول کودکانه ۷ × ۷ کلمات متقاطع طراحی شده است.

توضیح زیادی برای این کتاب‌ها (علاوه بر آن‌ها) لازم نیست و همان‌طور که توضیح داده‌ایم هم به عنوان پیش‌خوانی و هم به عنوان مرور کاربرد دارد.

* فلسفیدن: در مورد این کتاب‌ها نیز در جزوه‌ی پنجم به اندازه‌ی کافی توضیح داده شده است.

تاکید می‌کنیم که هدف اصلی به چالش کشیدن مباحث درسی است و دقت کنید که همه‌ی پاسخ‌های دانش‌آموزان می‌تواند (و بهتر است) به عنوان پاسخ صحیح ارزیابی شود.

هدف همان است که هر موضوع از جوانب دیگر نیز نگریسته شود.

زمان‌بندی کار با شش‌کتاب‌ها

کار با شش‌کتاب‌ها باید با توجه به زمان‌بندی تدریس خود کتاب‌های درسی انجام شده به طور تقریبی چنین می‌شود و در هشت مرحله (که هر کدام حدودا در یک ماه از سال می‌شود)

۱٫ فارسی (فصل۱)/ علوم (فصل۱)/ ریاضی (فصل۱)/ علوم (فصل۲)

۲٫ فارسی (فصل۲)/ علوم (فصل۳)/ ریاضی (فصل۲)/ علوم (فصل۴)

۳٫ فارسی (فصل۳)/ علوم (فصل۵)/ ریاضی (فصل۳)/ علوم (فصل۶)

۴٫ فارسی (فصل۴)/ علوم (فصل۷)/ ریاضی (فصل۴)/ علوم (فصل۸)

۵٫ فارسی (فصل۵)/ علوم (فصل۹)/ ریاضی (فصل۵)/ علوم (فصل۱۰)

۶٫ فارسی (فصل۶)/ علوم (فصل۱۱)/ ریاضی (فصل۶)/ علوم (فصل۱۲)

۷٫ فارسی (فصل۷)/ علوم (فصل۱۳)/ ریاضی (فصل۷)/ علوم (فصل۱۴)

شما بنویسید:

آیا می‌توانید یک مبحث درسی را مثال بزنید که محتوای آن به زندگی ربط نداشته باشد و ما نتوانیم با موضوع‌های دیگر (طبق فرمولی که شش‌کتاب‌ها بر طبق آن تولید شده‌اند) سراغ آن برویم و برای دانش‌آموزان حلاجی‌اش کنیم؟

2 پاسخ
  1. مینا افزا گفته:

    با سلام و خسته نباشید خدمت شما دست اندرکاران گرامی
    کتاب های یادگیری متقاطع کتاب های بسیار مفیدی هستند .
    به نظر این کتاب ها واقعا دانش آموزان را هم با مطالب درسی و هم با زندگی آشنا میکند .
    زیرا وقتی دانش آموزان جدول ها را حل میکنند با آن که با این کار دارند درس های خود را تثبیت و مرور میکنند ، میتواند روی مغز آن ها اثر بگذارد و برای آن ها مفید باشد
    و به نظر من تمامی مطالب درسی به گونه ای تدوین شده آمد که با زندگی انسان ها مطابقت دارد .

    پاسخ
  2. ناشناس گفته:

    سلام، بنظرم بعنوان مادری که این روزها نقش معلم سرخونه رو هم دارم برای بچه های خودم بازی میکنم این حجم از مطالب درسی و تکرار وتمرین دانسته هایی که خیلی هم کاربردی نیست فشار مضاعفی بر همه خصوصا بچه هاست. بعنوان مثال دخترم کلاس دومه چند روزه که کار باسکه های چند ریالی رو داریم توکتاب ریاضی که سکه ایی ندیده تا حالا،یا مثلا ساعت…الان توخونه ها اکثرا دیگه ساعتهای قدیمی نیست که سه تاعقربه داشته باشه وبچه ها دیده بشن واستفاده کرده باشند.

    پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *