تقویت روان‌خوانی کلاس سوم + ارسال پستی رایگان

انتشارات دبستانک کتابهای متعددی برای تقویت روانخوانی کلاس سومی ها دارد که در ادامه با هم می بینیم. با کلیک روی هر کتاب می توانید توضیحات و بخشی از داخل کتاب را مشاهده کنید.

قصه های شاهنامه برای کودکان کلاس سوم جهت تقویت روخوانی و روانخوانی و درک مطلب

داستان های شاهنامه برای کودکان کلاس سوم در هفت جلد تالیف شده اند.

♦️ تقویت روان‌خوانی کلاس سوم با کتاب «دختر گل»

کتاب «دختر گل»، ابزار مهمی برای تقویت روان‌خوانی سوم دبستان است.
در نگاه اول چنین به نظر می‌آید که این کتاب فقط برای دانش‌آموزان پیش‌دبستانی‌ست. این تصور خلاف نیست اما در واقع، کتاب دختر گل حداقل در دو بازه‌ی سنی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد و در هر دو بازه نیز بسیار مفید باشد. ابتدا در سنین پنج یا شش سالگی که برای کودک خوانده می‌‌شود و می‌تواند ابزار آموزش ده‌ها مهارت اجتماعی باشد که در زندگی او به کارش ‌آید. بار دوم هم وقتی دانش‌آموز به کلاس سوم می‌رسد و خودش می‌تواند بخواند.
در این نوشته نشان می‌دهیم که دانش‌آموز کلاس سوم چرا و چگونه می‌تواند از کتاب دختر گل برای تقویت روانخوانی خود استفاده کند. این البته به جز آموزش ده‌ها مهارتی‌ست که با این کتاب فرامی‌گیرد یا آن‌ها را در جان خود تثبیت می‌کند.

🔷 وضعیت طبیعی و و واقعیت موجود

به طور طبیعی، دانش‌آموزان در شروع کلاس سوم، نباید مشکلی در خواندن و روان‌خوانی متن‌ها داشته باشند. آنان طبق برنامه، همه‌ی نشانه‌ها و تعدادی متن‌های مختلف را در کلاس اول خوانده‌اند و با درس‌های فارسی کلاس دوم، آموخته‌های خود را تکمیل کرده و حالا علاوه بر متن‌های ساده (که مفاهیم پیچیده و لغات دشوار نداشته باشند) باید بتوانند هر متنی را سریع بخوانند و درک کنند.
اما عملا برای تعداد قابل توجهی از آنان، همه چیز طبق برنامه پیش نرفته و بسیاری نمی‌توانند حتی متن‌های ساده را به روانی بخوانند و تعداد زیادی حتی در تشخیص نشانه‌ها نیز کم یا بیش مشکل دارند. این وضعیت در مناطقی که زبان مادری‌شان فارسی نیست، مشکل بسیار بزرگ‌تری‌ست.
به هر حال اکثریت دانش‌آموزان سوم دبستان که در مناطق فارسی‌زبان زندگی می‌کنند، نشانه‌ها را به خوبی می‌شناسد و متن‌ها را نیز کُند یا سریع می‌توانند بخوانند. اینان دانش‌آموزانی هستند که به جز کتاب‌های درسی توانسته‌اند کتاب‌های دیگری از قبیل داستان یا شعر را همراه با کار منظم روی کتاب‌های درسی بخوانند برای گروه بسیار عظیمی که هنوز با خواندن و در خواندن مشکل دارند و درک مطلب کم‌تری دارند چه باید کرد؟
بدیهی است راه اصلاح خواندن و مسیر رفع ضعف‌های خواندن و ارتقای سطح سواد خواندن جز «خواندن» و خواندن و خواندن نیست.
آن‌ها که می‌توانند استفاده‌ی درست‌تری از کتاب‌های داستان و شعر داشته باشند می‌توانند در تقویت روان‌خوانی و افزایش درک مطلب خود موفق باشند و از خواندن لذت ببرند.

🔷 دختر گل چه کمکی می‌تواند بکند؟

خواندن کتاب دختر گل توسط دانش‌آموز کلاس سوم دبستان، همراه با انجام کارهایی که خواهیم گفت، از چهار راه می‌تواند به تقویت روخوانی و روان‌خوانی کلاس سوم منجر شود.

🔻 ۱٫ تعامل میان زبان محاوره و زبان معیار

کتاب دختر گل با زبان محاوره نوشته شده است. برخلاف پایه‌های اول و دوم که بهتر است دانش‌آموزان فقط متن‌هایی را بخوانند که با زبان معیار نوشته شده است (تا بتواند بر نشانه‌های مختلف و نحوه‌ی کاربرد آن‌ها تسلط یابد) از کلاس سوم به بعد دانش‌آموز می‌تواند متن‌هایی را نیز بخواند که با زبان محاوره نوشته شده است.
البته بدیهی‌ست که خواندن متن‌های با زبان معیار هم‌چنان باید باشد و حتی حجم بیشتری نیز نسبت به متن‌های محاوره‌ای داشته باشد.
در هر صورت، دانش‌آموز کلاس سوم با خواندن متن‌هایی با هر دو روش (محاوره‌ای- معیار) به تدریج با حالت‌های مختلف هر واژه آشنا و این حالت‌ها در ذهن او بر هم منطبق می‌شوند. خانه و خونه/ برویم و بریم و … با هم یکی می‌شوند.

اگر در پایه‌های اول و دوم چنین مجاورتی به اختلال در یادگیری می‌انجامد (و به همین جهت کتاب‌ها و متن‌هایی با زبان محاوره یا برای پیش‌دبستانی یا برای سوم به بعد استفاده می‌شوند.) اما در پایه‌ی سوم این مجاورت باید یادگیری بهتر واژه‌ها و تثبیت و ماندگاری آن‌ها در ذهن می‌شوند و احاطه‌ی دانش‌آموز بر زبان را بیشتر می‌کنند.
این که چرا چنین می‌شود، به بحث‌های تخصصی زبان‌شناسی مربوط می‌شود که سعی می‌کنیم در فرصت‌های مناسب مقاله‌های تخصصی زبان‌شناسی در این زمینه (و سایر موارد) را ارائه کنیم.

یکی از تمرین‌هایی که در این زمینه می‌توان با این کتاب انجام داد، تبدیل جملات به جمله هایی با زبان معیار است که در تقویت روخوانی و روان‌خوانی موثر است.
مثلا برای بیت «می‌خوام برم به مهمونی/ باید تمیز بود، می‌دونی؟» جلویش بنویسد:
می‌خواهم بروم به مهمانی/ باید تمیز بود، می‌دانی؟
در بعضی بیت‌ها فقط یک مصرع لازم است تبدیل شود. مثلا:
گل، یعنی که محبتت/ عادی بشه و عادتت
که مصرع اول همان‌طوری هم به زبان معیار است و برای مصرع دوم بنویسد: عادی بشود …
یعنی در این بیت فقط کلمه‌ی «بشه» به کلمه‌ی «بشود» تغییر می‌کند.

دانش‌آموز پس از مدتی متوجه می‌شود که بسیاری کلمات در محاوره و زبان معیار یکی هستند. مثلا کلمه‌ی «رفتیم» یا «دیدیم» یا در همین کتاب برخی ابیات از کلمه‌هایی هستند که همه‌ی آن‌ها در زبان معیار و محاوره یکی هستند. مثلا:
با چشم دل، نه چشم سر/ دختر ناز، ای گل‌پسر
این تمرین می‌تواند تاثیر بسیاری در تقویت روان‌خوانی کودک داشته باشد.

🔻 ۲٫ در مسیر آموزش مهارت‌ها

در کتاب دختر گل مهارت‌های متعددی ارائه و آموزش داده می‌شود. گذشته از آن که یادگیری این مهارت‌ها در بهبود شرایط زندگی کودک بسیار مفیدست، همراهی با چنین آموزش‌هایی به تقویت روان‌خوانی نیز می‌انجامد.
هر کدام از این مهارت‌ها، به ویژه مهارت حفظ محیط‌زیست که مهم‌ترین آن‌هاست، در کتاب‌ها و متن‌های مختلفی آمده است. با هر بار دیدن آن‌ها باعث تاثیری در مغز دانش‌آموز می‌شود که بخواهد آن مهارت را بیاموزد و سعی کند اجرایش کند. برای انجام این کار فکرهایی نیز می‌کند. چنین تمرکزهایی و چنان دقت‌هایی و آن فکرکردن‌ها باعث می‌شود که شکل و گویش آن کلمات مرتبط با آن‌ها نیز با استواری بیشتری در ذهن دانش‌آموز نقش ببندد و در کنار فواید دیگری که این مهارت‌آموزی دارد،‌ هم‌چنین خواندن را برای او آسان می‌کند.
مثلا او تصمیم می‌گیرد که آب کم‌تری مصرف کند. برای این‌کار دنبال راه‌ها و شیوه‌هایی می‌گردد. به این راه‌ها و شیوه‌ها فکر می‌کند. بعدا صرف نظر از این که راه‌ها و شیوه‌هایش موفق باشد یا نباشد، تعدادی کلمه و مفاهیم مرتبط با آن‌ها در ذهنش جایگیر می‌شود و چون در موردشان فکر و جست‌وجو کرده است، ماندگاری آن‌ها در ذهنش بسیار بیشتر می‌شود. حالا اگر متنی را در کتاب یا نشریه‌ای ببیند که درباره‌ی همان موضوع است، با اشتیاق و ولع شروع به خواندن آن‌ها می‌کند و به‌طور مداوم آن نظرها را با نظرهای خودش مقایسه می‌کند. این کار باعث می شود، گذشته از افزایش مهارتش در حفظ محیط زیست، تا آن‌جا که به بحث روان خوانی مربوط است، به دلیل اشتراک تعدادی از کلمات آن متن با کلماتی که در ذهنش بوده است، با کیفیت و ماندگاری بیشتری آن کلمات را مال خود کند و در متن‌های بعدی، آن‌ها را به سرعت (ولی نه با شتابزدگی) بخواند.
این مطالعات (دختر گل و کتاب‌های مشابه) تاثیر بسیار نیکویی در روان‌خوانی او خواهند داشت.

🔻 ۳٫ افزایش اعتماد به نفس

مهم‌ترین نکته در رفتار آن دختر قهرمان کتاب، پس از علاقه‌ای که به حفظ محیط‌زیست دارد، شجاعت، اعتماد به نفس و حس مسئولیتی‌ست که دارد. با این صفات است که در این قضیه (شستن ماشین) دخالت می‌کند و مانع از آسیب رسیدن به گل‌ها می‌شود. در این سه ویژگی، «اعتماد به نفس» آن دختر نقش خاصی دارد و می‌تواند روی خواننده تاثیر مثبتی بگذارد و با آن هم‌ذات پنداری کند یا حداقل این که دلش بخواهد مانند آن دختر عمل کند.
طبعا فکر به این موضوع و تاثیری که روی خواننده گذاشته می‌شود به افزایش اعتماد به نفس در او منجر می‌شود. چنین اعتماد به نفسی تاثیر مستقیم و صد در صدی در روان‌خوانی کودک دارد. چون همراه با این قسمت از ماجرای داستان، همه‌ی کلمات مربوط به آن نیز در ذهنش ماندگاری بیشتر می‌یابند و هنگام خواندن سایر متن‌ها به سرعت بازیابی می‌شوند.

🔻 ۴٫ تقویت مهارت شعرخوانی

این مهارت از جمله مهارت‌هایی‌ست که مستقیما در تقویت روخوانی و روان‌خوانی دانش‌آموز اثر می‌گذارد. به ویژه اگر چند خط (از هر کجا که دوست داشت) را به خاطر بسپارد و برای دیگران نقل کند.
شعر و به‌ویژه اشعار موزون که قافیه یا ترجیع‌بند داشته باشند می‌توانند بخاطر برگشت مداوم کلمات شبیه به هم که آهنگ واحدی دارند، به دانش‌آموز کمک کنند به کلمات معینی بازگردد و آن‌ها را در ذهن تکرار کند. پس از مدتی تمرین، دانش‌آموز محدوده‌ی بازگشت به کلمات را تحت کنترل خود درمی‌آورد. به تدریج اکثر کلماتی که می‌بیند یا مستقیما در گنجینه‌ی واژگان او قرار دارند یا آن‌قدر شبیه به آن‌ها هستند که بتواند آن ها را به سرعت بخواند و کیفیت روان‌خوانی متن‌ها در او ارتقا می‌یابد.

🔷 در مراحل بعد، روان‌خوانی او کمک می‌کند که ادراکش از مطالب (سواد خواندن) به عمق بیشتری برسد. هدف نهایی نیز همین است. تا او بتواند با درک پیشرفته‌ی مطالب، گستره‌ی دانش و توانایی استنتاج و تفسیر و ارزیابی متن‌ها را بیشتر و بیشتر کند.

نویسنده: سیدرضا تهامی

سایر مطالب:

روانخوانی کلاس اول

روانخوانی کلاس دوم

روانخوانی کلاس سوم

روانخوانی کلاس چهارم

روانخوانی کلاس پنجم

روانخوانی کلاس ششم

بهترین کتاب داستان برای کلاس پنجم