وقتی دانش آموز پایه های سوم و بالاتر در نوشتن حروف چند شکلی مشکل دارد، چه باید کرد؟

بعضی ها به‌ جای حل مسئله، صورت مسئله را پاک می‌کنند و ایراداتی از زبان فارسی می‌گیرند که درست نیست.‌ مثل تمام مباحث و مفاهیم درسی در ریاضی، علوم و فارسی، یادگیری این کلمات هم، نیاز‌مند تمرین مداوم است.

ما با کمک بازی، دانش‌آموز را علاقمند به یادگیری می‌کنیم.

در واقع هرکاری را با تمرین و تکرار، همراه با بازی لذت بخش می‌کنیم.

 از ۳۲ نشانه‌ی الفبا، ۱۷ نشانه این ویژگی را ندارند. این حالت در کمتر از ۱۵ نشانه وجود دارد که آن‌ها را به ۶ دسته تقسیم می‌کنیم. این ۶ دسته شامل چهار دسته‌ی دو تایی، یک دسته‌ی سه تایی و یک دسته‌ی چهارتایی است.

چهار دسته ۲ تایی عبارت‌اند از: «آ» و «ع»، «ت» و «ط»، «ح» و «ه»، «ق» و «غ».

یک دسته‌ی ۳ تایی شامل «ص»، «ث» و «س» است .

در دسته‌ی ۴ تایی آخر هم، نشانه‌های «ذ»، «ز»، «ض» و «ظ» قرار می‌گیرد.

کلمات محدودی هم در زبان فارسی هستند که به آن‌ها کلمات استثنا می‌گوییم. مانند عیسی، موسی. آخر این کلمات صدای «آ» می‌شنویم ولی شکل نوشتاری آن در آخر کلمه «ی» است.

دسته‌ی دیگر، ترکیب «خوا» است که به صورت «خوا» نوشته می‌شود اما «خا» میخوانیم، مانند خواهر و خواب. مورد آخر، کلماتی هستند که  اُ استثنا دارند، مثل خوش‌حال، خورشید.

پس در مجموع ۹ دسته داریم. ۶ دسته‌ی اول، کلماتی هستند که نشانه‌های یک صدا اما شکل نوشتاری متفاوت دارند. ۳ دسته‌ی دیگر، کلمات استثنا هستند.

برای شروع، ۹ برگه‌ی کاغذ تهیه می‌کنیم.۲ ستون در برگه‌ی اول رسم می‌کنیم. بالای یک ستون نشانه‌ی «ت» و بالای ستون دیگر، نشانه‌ی «ط» را می‌نویسیم. دانش آموز کتاب درسی اش را باز می‌کند و شروع به پیدا کردن کلماتی می‌کند که «ت» یا «ط» دارند. هر کلمه را در ستون مربوط به خودش می‌نویسد. این‌کار را می توان به مسابقه و بازی بین والدین و بچه ها تبدیل کرد. هرکس زودتر کلمات را پیدا کند، برنده است. به‌همین ترتیب برای نشانه‌های «ص»، «ث» و «س»، سه ستون و برای نشانه‌های «ذ»، «ز»، «ض» و «ظ» چهارستون در کاغذ می‌کشیم. نشانه‌ها را بالای هر ستون می‌نویسد. هر کلمه‌ای را که در کتابش پیدا کرد در ستون مربوط به خودش یادداشت می‌کند.

دامنه‌ی کار خیلی کمتر از چیزی است که تصور می‌کنیم. تعداد کل واژه های کتاب دبستان، کمتر از ۴۰۰۰ لغت است. در هر پایه بین  ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ لغت وجود دارد که خیلی از لغات، در بین پایه‌ها مشترک هستند. در‌نهایت کمتر از ۵۰۰ کلمه، چند شکلی و یک صدا هستند. دانش آموز را مجبور به حفظ کردن کلمات نکنید، همین‌که به کتاب مراجعه می‌کند و از داخل آن کلمات را پیدا می‌کند و می‌نویسد کافی است. با این روش دانش‌‌آموز در مدت ۳ الی ۴ ماه، کلماتی که نشانه های چند شکلی و استثنا را دارند را یاد گرفته و هم گنجینه‌ی واژگانش افزایش می‌یابد. کلماتی که ما در زندگی روزمره طی ۱۰ سال گذشته استفاده کرده‌ایم، بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ لغت است که به آن‌ها گنجینه‌ی واژگان می‌گویند. یکی از دغدغه‌های ما در دبستانک غنی کردن گنجینه‌ی واژگان بچه‌هاست.

 دو مزیت عمده‌ی افزایش گنجینه واژگان در بچه‌ها عبارتند‌از:

۱- کاربردی کردن کلمات در زندگی روزمره. بچه‌ها از این کلمات در بحث، استدلال کردن و حرف زدن با دیگران استفاده خواهند کرد.

۲ – زمانی که کلمه برای بچه آشناست، سرعت تند‌خوانی و درک‌مطلب او زیاد می‌شود و از خواندن لذت خواهد برد.

 نکته بعدی این است که باید توجه دانش آموزان را به ساختار و ریشه‌ی لغت در کلمات هم‌خانواده جلب کنیم.

وقتی ریشه‌ی کلمه را بداند، تمام کلماتی که هم‌خانواده‌ی آن هستند با همان املا نوشته می‌شوند. مثل ضرب، مضرب و مضاربه. به این ترتیب یادگیری کلمات هم‌خانواده، برای او راحت می‌شود. این کار را هم می‌توان به بازی تبدیل کرد. با بازی و مسابقه، کلمات هم‌خانواده با «نظم» را پیدا می‌کنیم مثل «منظم»، «ناظم» و …. با این روش، دانش‌آموز با کلمات دیگری که شکل متفاوتی دارند، آشنا می‌شود و در کنار آن، گنجینه واژگانش زیاد خواهد شد.

کتاب های سواد خواندن برای تقویت روخوانی کلاس اول تا ششم دبستان و به تبع آن تقویت نوشتن دانش آموزان اول تا ششم دبستان بسیار مفید هستند.

این کتاب ها علاوه بر روان خوانی و نوشتن، به تقویت درک مطلب دانش آموزان دبستانی نیز کمک می کنند.

ارسال پستی کتابهای دبستانک به همه جای ایران رایگان است. برای خرید روی هر کتاب کلیک کنید و توضیحات و بخش هایی از داخل آن را مشاهده فرمایید.