راهنمای معلمان برای اداره کلاس‌‌های چندپایه (قسمت هجدهم)

کلاس‌های چندپایه
راهی نو برای پیشرفت نظام آموزشی

رقابت با مدارس غیرانتفاعی

همان‌گونه که در قسمت قبلی نیز آمد، کلاس‌های چند پایه را دارای چنان قدرت بالقوه‌ای می‌دانیم که در صورت استفاده از ویژگی‌هایش می‌تواند با بهترین مدارس نیز رقابت کند. مدارس عادی که جای خود دارد. برخی دیگر از این ویژگی‌ها را مرور کنیم.

۱ _ انجام تکالیف در مدرسه (با افزایش ساعات)

یکی از دلایلی که به دانش‌آموز کمک می‌کند بهتر و عمیق‌تر مفاهیم را یاد بگیرد و با انجام تمرین‌های مناسب و کافی، آن‌ها را در ذهن ماندگار کند، آن است که درس هر روز را در همان روز بخواند که معلّم درس داده است و در همان روز نیز تمرین‌ها و پرسش‌های آن درس را حل کند و پاسخ دهد.

طبعاً این کار و این‌که زیر نظر معلّم انجام شود نیاز به دقّت و صرف بیش‌تر نیروی انسانی دارد که مدارس غیرانتفاعی، اصلی‌ترین کاری که برای دانش‌آموزان انجام می‌دهند و بابت آن هزینه‌ی قابل ملاحظه‌ای نیز دریافت می‌کنند، انجام همین کار و ارائه‌ی این خدمت است. این کار در مدارس چندپایه نیز به راحتی قابل انجام است.

۲ _ دو نوبت صبح و عصر

کلاس‌های چندپایه می‌توانند در دو نوبت صبح و عصر برگزار شوند. تقریباً همه‌ی این مدارس در روستاهای کوچک (یا در سال‌های اخیر کوچک شده) قرار دارند و رفت و برگشت دانش‌آموزان هنگام ناهار و برگشت آن‌ها مثلاً ساعت ۲ امکان‌پذیر است. این برنامه ظاهراً الآن هم در بعضی از مدارس انجام می‌شود.

در نوبت صبح، همان برنامه‌ی واحد هفتگی و روالی پیش می‌رود که در مدارس عادی نیز انجام و تعقیب می‌شود. نوبت بعدازظهر نیز (مثلاً از ۲ تا ۴) می‌تواند متناسب با برنامه‌ی صبح همان روز، به تمرین یا آموزش‌های جانبی اختصاص داشته باشد.

هم‌یاران در مورد ساعات تمرین، آن را در ادامه‌ی وقت ۳ از هر جلسه ارزیابی خواهند کرد. خودشان تمرین‌ها را حل می‌کنند و به کار دیگران نیز نظارت دارند. معلّم نیز بر کار همه نظارت دارد و به‌جز در هنگام آموزش مسائل جانبی (زبان، تاریخ، کامپیوتر و …) با صدای بلند حرف نمی‌زند.

دانش‌آموزان در همان ساعات تمرین، می‌نشینند و همه‌ی مشق‌هایشان را می‌نویسند، تمرین‌ها را حل می‌کنند و به دلیل این‌که بعد از مدرسه، دیگر کاری ندارند، با نشاط بیش‌تر برخورد می‌کنند. معلّمان نیز به دلیل افزایش ساعت که باعث افزایش دریافتی آنان می‌شود، انگیزه‌ی بیش‌تری می‌یابند.

۳ _ امکان جذب حامیان

می‌توان کاری کرد (لااقل در بسیاری مناطق) که بچّه‌ها حتّی برای ناهار نیز به خانه نروند. مدارس چندپایه در مناطق روستایی قرار دارند که برخی‌شان نیز بسیار دورافتاده‌اند. امّا در مناطق بسیاری از کشور، مراکز بزرگ یا متوسّط صنعتی یا خدماتی یا کشاورزی قرار دارند که می‌توانند حمایت‌های مادّی و معنوی قابل ملاحظه‌ای داشته باشند.

این کار نیاز به سازمان‌دهی دارد و به دلیل حساسیّت‌های اقتصادی و رانت‌های کوچولویی که در اطراف آن ایجاد می‌شود، نیاز به بازرسی هم دارد، امّا با توجّه به نتایجی که بر جا می‌گذارد، صرف چنین نیرویی بسیار اقتصادی است.

می‌توان با استعانت از یک مذاکره‌ی جدّی در سطح بالا با سازمان امور مالیاتی کشور، کمک‌کنندگان به مدارس چندپایه را مشمول برخی تسهیلات مالیاتی کرد.

ضمن آن‌که مثلاً در مورد یک کارخانه که کارگرانش از روستاهای اطراف می‌آیند و پدر و مادر همان بچّه‌ها هستند، چنین حمایتی، به انگیزه و تعلّق بیش‌تر در کارگران منجر می‌شود که نتیجه‌ی اقتصادی آن شاید حتّی از آن تسهیلات مالیاتی نیز قابل ملاحظه‌تر باشد.

مصداق‌های مختلف این حمایت می‌تواند شامل ارسال ناهار برای بچّه‌ها و معلّم (یا تأمین هزینه‌ی آن)، ارسال کتاب‌های مناسب برای تجهیز کتاب‌خانه‌ی مدرسه (یا تأمین هزینه‌ی آن)، ارسال وسایل کمک آموزشی نظیر کامپیوتر، نرم‌افزار، اپلیکیشن، بازی‌ها (یا تأمین هزینه‌ی آن) در برخی مناطق علاوه بر این مراکز (یا به جای آن‌ها) می‌توان از خیّرین، نهادها و … نیز کمک گرفت.

سازمان‌دهی نیروها و تدوین کمپین تبلیغاتی و نقشه‌ی انجام این برنامه، البتّه وقت‌بر و هزینه‌بر است امّا …

🔦 نکته‌ی مهم:
رقابت مدارس چندپایه با مدارس غیرانتفاعی بدون بند سوم نیز کماکان پابرجاست

سیدرضا تهامی
(ادامه دارد)

راهنمای معلمان برای اداره کلاس‌‌های چندپایه – قسمت اول
راهنمای معلمان برای اداره کلاس‌‌های چندپایه – قسمت دوم
راهنمای معلمان برای اداره کلاس‌‌های چندپایه – قسمت سوم
راهنمای معلمان برای اداره کلاس‌‌های چندپایه – قسمت چهارم
راهنمای معلمان برای اداره کلاس‌‌های چندپایه – قسمت پنجم
راهنمای معلمان برای اداره کلاس‌‌های چندپایه – قسمت ششم
راهنمای معلمان برای اداره کلاس‌‌های چندپایه – قسمت هفتم
راهنمای معلمان برای اداره کلاس‌‌های چندپایه – قسمت هشتم
راهنمای معلمان برای اداره کلاس‌‌های چندپایه – قسمت نهم
راهنمای معلمان برای اداره کلاس‌‌های چندپایه – قسمت دهم
راهنمای معلمان برای اداره کلاس‌‌های چندپایه – قسمت یازدهم
راهنمای معلمان برای اداره کلاس‌‌های چندپایه – قسمت دوازدهم
راهنمای معلمان برای اداره کلاس‌‌های چندپایه – قسمت سیزدهم
راهنمای معلمان برای اداره کلاس‌‌های چندپایه – قسمت چهاردهم
راهنمای معلمان برای اداره کلاس‌‌های چندپایه – قسمت پانزدهم
راهنمای معلمان برای اداره کلاس‌‌های چندپایه – قسمت شانزدهم
راهنمای معلمان برای اداره کلاس‌‌های چندپایه – قسمت هفدهم